Ontwikkeling en verval van lexicale organisatie

Samenvatting

In dit onderzoek zijn parallellen in de ontwikkeling en het verval van lexicale kennis nagegaan. Daartoe is kennis van gezonde kinderen en volwassenen aangaande taxonomische relaties (nevenschikkingen en bovenschikkingen) vergeleken met die van volwassenen met een linkszijdige of rechtszijdige hersenbeschadiging. Deze vergelijking is gemaakt op basis van verschillende vormen van woordassociatie. De belangrijkste bevindingen wijzen erop dat beide hersenhelften betrokken zijn bij lexicale informatieverwerking. De rechter hersenhelft lijkt verantwoordelijk te zijn voor de meer automatische aspecten van betekenisactivering, zoals het beschikbaar maken en ook houden van het semantisch veld. Bij vrije associatie, een taak die deze automatische betekenisactivering reflecteert, reageren patienten met een rechtszijdige hersenbeschadiging minder commonaal dan afatische en niet-afatische patienten met linkszijdig hersenletselletsel. De linker hersenhelft daarentegen lijkt verantwoordelijk voor de meer strategisch gestuurde verwerking van lexicale informatie, zoals het zoeken in het semantisch veld. Dit blijkt uit gebonden associatie, waarbij de gegeven reactie een bepaalde relatie, bijvoorbeeld een nevenschikkende, moet hebben met het aangeboden woord. In dat geval reageren afasiepatienten minder commonaal dan patienten met een rechtszijdig hersenletsel. De vergelijking met de reactiepatronen van kinderen wijst er verder op dat bij afasie waarschijnlijk niet alleen de toegang tot lexicale kennis gestoord is, maar ook de kennis zelf.