Normale en dysgrafische schrijfontwikkeling bij kinderen Een overzicht van recent onderzoek Deel 1: Onderzoek naar de voorbereiding en uitvoering van schrijfbewegingen
Samenvatting
Dit artikel betreft het eerste deel van een overzicht van onderzoek naar de schrijfontwikkeling van kinderen'. Het totale overzicht bestrijkt het gehele terrein van onderzoek waarover sinds 1982 is gepubliceerd, en behandelt zodoende zeer uiteenlopende aspecten van het schrijven. De onderzoeken zijn naar onderwerp ingedeeld in vier brede categorieën: (1) Voorbereiding van de beweging, (2) Uitvoering van de beweging, (3) Resultaat van de beweging en (4) Diagnostiek en behandeling van schrijfproblemen. Dwars door deze indeling heen is een indeling gemaakt in onderzoek naar de normale ontwikkeling en onderzoek naar de dysgrafische ontwikkeling. Dit artikel betreft onderzoeken naar de voorbereiding en de uitvoering van schrijfbewegingen. Het tweede deel van dit artikel betreft het onderzoek van schrijfprodukten alsmede de diagnostiek en behandeling van schrijfproblemen. In velerlei aspecten van het schrijven zijn ontwikkelingseffecten gevonden. We noemen: allograaf selectie, de uitvoering van letters in de juiste grootte, de pengreep, de zithouding, de positie van de hand en de pols, de ligging van het schrijfpapier, penpuntbewegingen en bewegingscontrole. Onderzoek naar dysgrafisch schrijven is nog beperkt van omvang. Afwijkingen van het normale schrijven zijn gevonden wat betreft penpuntbewegingen en bewegingscontrole. Dysgrafische schrijvers blijken veel meer vertragingen in hun schrijfbewegingen te laten zien en langer durende onderbrekingen dan niet-dysgrafische schrijvers. Bovendien hebben dysgrafische schrijvers een minder goede beheersing van de krachten die zij op de penpunt uitoefenen.
