Cerebellair geïnduceerde afasie

Samenvatting

In deze bijdrage wordt de kliniek besproken van een 73 jarige rechtshandige man met een uitgebreid ischemisch letsel in het vascularisatiegebied van de rechter arteria cerebellaris superior. Enkele dagen na het optreden van cerebellaire en hersenstamsymptomen ontwikkelde deze patiënt onverwacht een parese van de rechter arm en taalstoornissen van afatische origine. Het afatische profiel beantwoordde aan een diagnose van dynamische afasie van Luria, gecompliceerd door een expressief en receptief agrammatisme. Binnen het jaar recupereerden de ataxie en de paretische symptomen maar bleven de afasie en de sensibiliteitsstoornissen in de linker lichaamshelft vrijwel onverminderd bestaan. Door het ontbreken van neuroradiologische evidentie voor een structureel defect in de linker prefrontale taalcentra, kon op basis van positieve single-photon emissioncomputed tomography (SPECT) bevindingen het rechter cerebellaire letsel causaal gerelateerd worden aan de contralaterale, prefrontale taalsymptomen. Voor het eerst kon worden aangetoond dat gekruiste cerebellaircerebrale diaschisis invloed kan hebben op het taalvermogen en dit in de vorm van een afasie. Vanuit pathofysiologisch oogpunt ondersteunt in onze casus de associatie van een rechter cerebellair letsel met een afatisch syndroom de hypothese van een deactivatie van de prefrontale taalfuncties als gevolg van een verlies aan excitatoire impulsen die vanuit het cerebellum via de pons en de thalamus naar de cortex worden gestuurd.