Klankproductieproblemen: een fonologische benadering

Samenvatting

Voor ouders en omgeving is het moeilijk kunnen verstaan van hun kind vaak een eerste reden tot zorg over de spraak- en taalontwikkeling. De onverstaanbaarheid neemt met name toe wanneer de uitingen van kinderen grammaticaal complexer worden. Langere uitingen bieden meer kans op klankverwarringen, waardoor meer onduidelijkheid over de betekenis van de geuite woorden ontstaat (papa too too jije? → papa auto rijden? of papa ook zo rijden?). Het niet kunnen onderscheiden van klanken beïnvloedt het adequaat aangeven van vervoegingen en verbuigingen in een zin (de vogel vlieg in de luch → de vogel(s) vlieg(en) in de lucht). Hierdoor ontstaat eveneens onduidelijkheid over de betekenis van de uiting van het kind. Problemen met de productie van klanken kunnen op verschillende momenten tijdens het taalproductieproces veroorzaakt worden. Inzicht in de achtergrond van problemen op klankniveau is uiteindelijk van belang voor de manier waarop de behandeling zal plaats vinden. Afhankelijk van het punt in het taalproductieproces waarop de klankproductieproblemen ontstaan, zal de behandeling bestaan uit een meer articulatorisch gerichte training, dan wel uit het bevorderen van het bewustzijn van de fonologische (betekenisonderscheidende) functie van klanken op het cognitieve niveau. Een differentiatie van de verschillende vormen van klankproductieproblemen is dus van belang voor een gerichte behandeling.