De vroege geschiedenis van de afasiologie: van de Egyptische heelmeesters (ca. 1700 v. Chr.) tot Broca (1861)

Samenvatting

Volgens de meeste afasiologen begint de wetenschappelijke afasiestudie in de tweede helft van de 19e eeuw, toen Broca en Wernicke een beschrijving gaven van de twee klassieke afasietypen die nu hun naam dragen. Hoewel de interesse voor en het inzicht in afasie hierna sterk toenamen, is het onjuist om alle eerdere beschrijvingen van afasie als onbelangrijk, bizar of “prehistorisch” terzijde te schuiven. Dit artikel geeft een overzicht van de vroege geschiedenis van de afasiologie, van de allereerste observatie van “sprakeloosheid” in een Egyptische papyrus (ca. 1700 v. Chr.) tot aan Broca’s baanbrekende artikelen in 1861. Hoewel veel symptomen en vormen van afasie al voor 1800 beschreven waren, werden significante hypotheses over de lokalisatie van afasie pas in de periode 1800-1860 geformuleerd. Op basis van zijn pseudo-wetenschappelijke frenologische theorie (of “Schädellehre”) lokaliseerde Gall als eerste taal in de frontale cortex (Gall & Stuart, 1806). Gall’s hypothese dat het “spraakcentrum” in het voorste deel van de hersenen was gesitueerd, werd later gesteund door de neuropathologische data van Bouillaud (1825), die daarmee de grondslag legde voor Broca’s befaamde ontdekking van het “spraakcentrum” in 1861.