Artikelen

Narratieve vaardigheden van Nederlandse laaggeletterde volwassenen

Auteurs

  • Eline Tullener Universiteit Utrecht; Stichting Lezen en Schrijven, Den Haag (tot 2014)
  • Elise de Bree

Samenvatting

Samenvatting

Het doel van dit onderzoek was om meer inzicht te krijgen in het linguïstische profiel van Nederlandse laaggeletterde volwassenen. Onderzoek naar laaggeletterdheid richt zich voornamelijk op sociologische factoren. Het is echter van groot belang om de linguïstische vaardigheden nader in kaart te brengen omdat deze vaardigheden, samen met technisch woordlezen, nodig zijn voor succesvol begrijpend lezen. Begrijpend lezen is een belangrijke voorwaarde voor deelname in onze huidige informatiemaatschappij.

De huidige studie onderzocht de prestaties van elf laaggeletterde volwassenen op verhaalopbouw- en samenhang in een narratief (verteltaak) en vergeleek deze met die van een groep van tien hoogopgeleide capabele lezers. Op cohesie en coherentie van de narratief, alsook op de linguïstische kwaliteit van de vertelling, behaalde de laaggeletterde groep lagere scores dan de groep capabele lezers. Daarnaast presteerde de groep laaggeletterden ook zwak op een aantal taal- en leesmaten afgenomen. Er was geen significante relatie tussen de taalmaten (vocabulaire en verleden tijdsvorming) en de narratief, maar er was wel een significante positieve associatie tussen de fonologische maten en de leesmaten.

De bevindingen op de narratief, technische leesvaardigheid en linguïstische vaardigheden tonen aan dat laaggeletterde volwassenen brede taal-gebaseerde problemen hebben. Voor zover ons bekend is dit het eerste Nederlandse exploratieve onderzoek naar taalvaardigheden bij deze onderzoeksgroep. De bevindingen roepen vragen op voor toekomstig onderzoek naar linguïstische vaardigheden bij laaggeletterden om verdere informatie te verkrijgen voor een (maatgerichte) aanpak van lees- en schrijfproblemen bij laaggeletterden.

Trefwoorden: laaggeletterdheid, narratieven, coherentie, cohesie, vocabulaire, verledentijd, woordherkenning

Gepubliceerd

2014-12-23

Nummer

Sectie

Artikelen