Articulo-Motorisch Onderzoek: Een overzicht van technieken met de nadruk op Elektro-Magnetische Medio-sagittale Articulografie (EMMA)

Samenvatting

In dit artikel wordt een overzicht gegeven van een aantal (gangbare) technieken, waarmee direct of indirect informatie wordt verkregen over articulatie-bewegingen tijdens spraakproduktie. Centraal in dit overzicht staat een vrij recente ontwikkeling op het gebied van de articulatorische bewegingsregistratie, namelijk de Elektro-Magnetische Medio-sagittale Articulografie (EMMA). Om meer inzicht te verschaffen in de waarde van EMMA voor spraakmotorisch onderzoek en klinische toepassingen, wordt aan de hand van een specifiek commercieel verkrijgbaar systeem, de AG 100, dieper ingegaan op meettechnische principes, de voor- en nadelen in vergelijking tot andere technieken en de gebruiksmogelijkheden. Voorlopig lijkt de conclusie gerechtvaardigd dat EMMA een nuttige en in sommige opzichten zelfs noodzakelijke toevoeging kan zijn op het bestaande instrumentarium bij het bestuderen van articulatorische bewegingen. Echter, voor klinisch gebruik en voor onderzoek bij kinderen, zijn er nog enkele knelpunten die opgelost moeten worden.

Spreken is een complexe motorische vaardigheid waarbij verschillende (neuro)fysiologische processen via spiercontracties bewegingen van en naar articulatorische doelposities genereren. Door deze bewegingspatronen ontstaan luchtdrukveranderingen in het aanzetstuk, die in spraakgeluid hoorbaar worden. Naast het meer fundamenteel wetenschappelijke belang in het algemene kader van spraakproduktie (zie ook Levelt, 1989), is er ook een klinisch belang om meer inzicht te verkrijgen in de processen die bij het spreken een rol spelen. Immers, stoornissen.